-
سرفه در شب کودکان چرا خواب رامختل میکند؟و راهکارهای مقابله با آن چیست؟
سرفه در کودکان میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونتهای ویروسی و باکتریایی، آلرژیها، آسم، عوامل محیطی و ریفلاکس معده به مری باشد. عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی شایعترین علت سرفه هستند، در حالی که آسم معمولاً با سرفههای شبانه همراه است. تشخیص دقیق علت سرفه برای انتخاب درمان مناسب ضروری است و در صورت ادامهدار بودن سرفه، باید به پزشک مراجعه کرد.
سرفه در کودکان یکی از مشکلات شایع در دوران کودکی است که میتواند به دلایل مختلفی مانند عفونتهای ویروسی، آلرژیها، آسم و یا مشکلات تنفسی بروز کند. سرفههای شبانه به ویژه میتوانند تاثیرات منفی بر کیفیت خواب کودک تاثیر داشته باشند. خواب ناکافی در کودکان میتواند تاثیرات منفی بر رشد جسمانی و ذهنی آنها بگذارد و موجب اختلالات رفتاری، تمرکز ضعیف و ضعف سیستم ایمنی بدن گردد. استفاده از درمانهایی از جمله درمانهای گیاهی میتوانند به بهبود سرفه و خواب کودک کمک کنند. در ادامه به عوارض ناشی از سرفه کودکان در شب و راه های مقابله با آن میپردازیم.
سرفه شبانه در کودکان چرا خواب را مختل میکند و راهکار مقابله با آن چیست؟
سرفه شبانه در کودکان میتواند دلایل متعددی داشته باشد و از آنجا که در این ساعات بدن به طور طبیعی در وضعیت خاصی قرار دارد، میتواند تأثیرات منفی بر کیفیت خواب و سلامت کودک بگذارد. در اینجا به تفصیل دلایل ایجاد سرفه شبانه و تأثیرات آن بر خواب کودک پرداخته میشود؛
تحریک مجاری تنفسی:
سرفه به طور عمده نتیجهی تحریک مجاری تنفسی است که میتواند ناشی از عواملی مانند عفونتهای تنفسی، آلرژیها، یا آلودگی هوا باشد. وقتی که مجاری هوایی به هر دلیل تحریک میشوند، بدن واکنشی دفاعی نشان میدهد که منجر به سرفه میشود. این فرآیند به منظور پاکسازی مجاری تنفسی از ذرات یا مواد مضر است. در کودکان، سیستم ایمنی و تنفسی هنوز به طور کامل تکامل نیافته است و ممکن است حساسیت بیشتری به محرکها داشته باشند. در طول شب، به دلیل کاهش فعالیتهای فیزیکی و بیحرکتی بیشتر بدن، این تحریکات میتواند سریعتر موجب بیدار شدن کودک از خواب شود. به طور خاص، در مراحل عمیقتر خواب، حساسیت بدن به چنین تحریکاتی کاهش مییابد، اما به محض بروز سرفه، کودک ممکن است به راحتی از خواب بیدار شود.
افزایش حساسیت در شب:
در طول شب، به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی که در بدن انسان رخ میدهد، بدن حساسیت بیشتری به تحریکات خارجی پیدا میکند. یکی از مهمترین این تغییرات کاهش سطح هورمونهای ضد التهابی مانند کورتیزول است که معمولاً در طول روز به بدن کمک میکند تا با التهاب و تحریکات مختلف مقابله کند. در شب، این هورمونها کاهش یافته و واکنش سیستم ایمنی به عوامل محرک مانند ویروسها یا آلرژنها بیشتر میشود. بنابراین، کودکانی که از آلرژی، سرماخوردگی یا آسم رنج میبرند، ممکن است در شب سرفههای مکرر یا شدیدتری را تجربه کنند که خواب آنها را مختل میکند. این پدیده میتواند به علت افزایش التهاب در مجاری تنفسی، تشدید مشکلات تنفسی در شب رخ دهد.
میزان بالاتر مخاط در شب:
در ساعات شب، تغییرات فیزیولوژیکی در بدن باعث میشود که ترشح مخاط در مجاری تنفسی افزایش یابد. این افزایش ترشح میتواند به ویژه برای کودکانی که مبتلا به مشکلات تنفسی مانند آسم یا آلرژی هستند، مشکلات بیشتری به همراه داشته باشد. مخاط اضافی میتواند باعث انسداد مجاری هوایی شود و موجب احساس گلوگیری یا نیاز به سرفه برای پاکسازی راههای هوایی گردد. بهویژه در کودکانی که به دلایلی مانند خشکی هوا یا تغییرات دمایی دچار التهاب در راههای تنفسی میشوند، این افزایش مخاط میتواند موجب تشدید سرفه و مشکلات تنفسی در طول شب شود. در نتیجه، کودک ممکن است به طور مکرر بیدار شود و حتی در برخی موارد به سختی دوباره بخوابد.
اختلال در خواب نیمهعمیق (REM):
در طول شب، انسان مراحل مختلفی از خواب را تجربه میکند، یکی از این مراحل خواب نیمهعمیق یا REM ,حرکات سریع چشم است. در این مرحله، بدن بسیار حساستر به تحرکات فیزیکی است. در این دورهها، فعالیت مغز بیشتر است و بدن در حالی که خواب است، به نسبت بیشتر به علائم خارجی مانند صدا، درد یا سرفه واکنش نشان میدهد. در کودکانی که در این مرحله از خواب قرار دارند، سرفه حتی اگر به شدت هم نباشد، میتواند باعث بیدار شدن و اختلال در خواب شود. این حساسیت بیشتر در برابر تحرکات فیزیکی میتواند خواب عمیق کودک را مختل کرده و او را در طول شب چندین بار بیدار کند.
استرس و نگرانی:
وقتی کودک در اثر سرفههای مکرر از خواب بیدار میشود، احساس ناراحتی و درد ممکن است باعث افزایش استرس و اضطراب در او شود. این اضطراب نه تنها به صورت ذهنی بلکه به صورت فیزیکی نیز میتواند بر کیفیت خواب کودک تأثیر بگذارد. بهویژه در کودکانی که تجربهی سرفههای دردناک یا مزمن را دارند، ممکن است نگرانی از خواب شبانه و ترس از تشدید سرفهها، موجب شود که کودک قادر به آرامش گرفتن و دوباره به خواب رفتن نباشد. این استرس میتواند به یک چرخه معیوب تبدیل شود که در آن سرفه، اضطراب و اختلال خواب در هم آمیخته و مشکلات بیشتری برای کودک ایجاد کند.
راه کارهای بهبود سرفه در کودکان
بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla)
بابونه آلمانی دارای خواص ضد التهابی، آرامبخش و ضد اسپاسم است. این گیاه میتواند به تسکین سرفههای ناشی از التهاب مجاری تنفسی کمک کند و خواب بهتر را برای کودکان فراهم آورد.
برگ پیچک (عشقه)
برگ پیچک یا عشقه (Hedera helix) یکی از گیاهان مؤثر در درمان سرفه است. این گیاه به عنوان یک اکسپکتورانت شناخته میشود و به رقیق شدن خلط و تسهیل خروج آن از مجاری تنفسی کمک میکند. ترکیبات موجود در برگ پیچک میتوانند التهاب را کاهش دهند و به بهبود علائم سرفه کمک کنند.
سرخارگل (Echinacea)
سرخارگل یکی از گیاهان دارویی است که به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. این گیاه به دلیل خواص ضد التهابی و ضد ویروسی خود، میتواند در کاهش علائم سرماخوردگی و سرفه مؤثر باشد. استفاده از عصاره سرخارگل در درمان سرفه ناشی از عفونتهای تنفسی بسیار رایج است.
برگ آویشن (Thymus vulgaris)
آویشن یکی از گیاهان دارویی با خواص قوی ضد التهابی و خلطآور است. این گیاه میتواند به تسکین گلو درد و کاهش التهاب مجاری تنفسی کمک کند. آویشن همچنین دارای خواص ضد باکتریایی است که میتواند در مبارزه با عفونتها مؤثر باشد.
گل ختمی (Althaea officinalis)
گل ختمی به دلیل داشتن موسیلاژ، لایهای محافظ بر روی گلو ایجاد میکند که به کاهش تحریک و سرفه کمک میکند. این گیاه همچنین دارای خواص ضد التهابی است و میتواند در تسکین سرفههای خشک مؤثر باشد.
شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra)
شیرین بیان یکی از قویترین داروهای گیاهی ضد سرفه است. این گیاه دارای خواص ضد التهابی و خلطآور است و میتواند به تسکین التهاب گلو و کاهش سرفه کمک کند. گلیسیریزین، ترکیب فعال موجود در شیرین بیان، به تسریع ترشح مخاط نای و رفع احتقان دستگاه تنفسی کمک میکند
عسل
عسل به عنوان یک درمان طبیعی قدیمی برای سرفه شناخته میشود. خواص آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی عسل به تسکین گلو و کاهش سرفه کمک میکند. با این حال، باید توجه داشت که عسل نباید به کودکان زیر یک سال داده شود.
مکملهای موثر در سرفه در کودکان
ویتامین C
ویتامین C یکی از مهمترین ویتامینها برای تقویت سیستم ایمنی است. مصرف کافی این ویتامین میتواند به کاهش شدت علائم سرماخوردگی و سرفه کمک کند. منابع غذایی غنی از ویتامین C شامل مرکبات، فلفل دلمهای و توتفرنگی هستند.
ویتامین D
ویتامین D نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی ایفا میکند. کمبود این ویتامین ممکن است به افزایش خطر عفونتهای تنفسی منجر شود. تأمین ویتامین D کافی میتواند به بهبود سلامت تنفسی کمک کند.
زینک (روی)
زینک یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی است. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف زینک میتواند مدت زمان بیماریهای تنفسی را کاهش دهد و به تسریع روند بهبودی کمک کند.
منیزیم
منیزیم برای عملکرد صحیح عضلات و اعصاب ضروری است. برخی تحقیقات نشان میدهند که منیزیم میتواند به کاهش التهاب در مجاری تنفسی کمک کرده و سرفه را تسکین دهد.
شربت کودی و شربت کونایت شرکت آرام پیشداد ارس آزما هردو از عصاره گیاهان مانند برگ پیچک (عشقه)، ریشه واندام هوایی سرخارگل، برگ آویشن و گل ختمی به همراه ویتامین C و ماده معدنی زینک تشکیده شدهاند. این شربت ها به عنوان درمان های مناسب برای سرفه شناخته میشوند. ویتامین C و زینک در این محصولات به تقویت سیستم ایمنی کمک میکنند؛ همچنین شربت کونایت با داشتن عصاره گیاهی بابونه آلمانی به رفع سرفههای شبانه و بهبود وضعیت خواب کودکان نیز کمک میکند.
سرفه در کودکان علل مختلفی دارد. آسم، که موجب سرفههای خشک و خسخس سینه میشود، و ریفلاکس معده به مری است که معمولاً در شب تشدید میشود و موجب سرفه میشود. عفونتهای تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، آلرژیها و آلودگیهای محیطی نیز از دلایل شایع دیگر هستند. در موارد نادر، نارسایی قلبی، سینوزیت و فیبروز کیستیک میتوانند علت سرفه شبانه باشند. سرفه در شب موجب اختلال در خواب کودک شده و میتواند عواقب زیادی از جمله استرس و مشکلات خلقی برای کودک ایجاد کند. لذا تشخیص و درمان سرفه در کودکان به خصوص سرفه در شب از اهمیت بالایی برخوردار است. امروز راه کار های متنوعی از جمله درمانهای گیاهی و مواد معدنی به بهبود سرفه کمک میکنند. شربت کونایت شرکت داروسازی آرام پیشداد ارس آزما اولین شربت تخصصی جهت بهبود سرفه کودکان در شب در ایران میباشد. ترکیبات موجود در این شربت علاوه بر رعف علائم سرفه به افزایش کیفیت خواب کودک نیز کمک میکند.
با توجه به توضیحات دادهشده سرفه شبانه در کودکان به دلایل مختلفی مانند تحریک مجاری تنفسی، افزایش حساسیت به آلرژنها و تغییرات فیزیولوژیکی شبانه میتواند باعث اختلال در خواب و کیفیت آن شود. در ادامه به بررسی شواهد مبنی بر نحوهی تشخیص و علل سرفه کودکان در شب میپردازیم.
تشخیص سرفه در کودکان
تاریخچه پزشکی کودک
پزشک از والدین کودک در مورد شروع سرفه، مدت زمان آن، شدت سرفه، زمانهای بدتر شدن آن (مثلاً در شب یا صبح زود) و هرگونه علائم همراه دیگر مانند تب، خسخس سینه یا مشکل در تنفس سوال میکند. این اطلاعات میتواند به پزشک کمک کند تا به علت اصلی سرفه پی ببرد.
معاینه فیزیکی
پزشک ممکن است با معاینه فیزیکی کودک به دنبال علائم خاصی باشد. این معاینه میتواند شامل گوش دادن به صدای سینه برای تشخیص خسخس سینه یا صدای اضافی ریهها، بررسی رنگ پوست و علائم دیگر مانند تورم یا علائم گلو درد باشد.
آزمایشهای تشخیصی
در صورت مشکوک بودن به بیماریهای خاص مانند آسم یا عفونتهای تنفسی، پزشک ممکن است آزمایشهایی مانند اسپیرومتری (آزمایش عملکرد ریهها) یا تستهای آلرژی (برای بررسی حساسیتها) تجویز کند. اگر پزشک به وجود سینوزیت یا عفونتهای سینوسی مشکوک باشد، ممکن است از تصویربرداری مانند رادیوگرافی سینوسها استفاده کند.
پاسخ به درمان
در برخی موارد، پزشک ممکن است درمانهای آزمایشی برای بررسی پاسخ کودک به داروها یا تغییرات در محیط زندگی توصیه کند. به عنوان مثال، در صورتی که سرفه پس از درمان آسم بهبود یابد، پزشک به احتمال زیاد تشخیص آسم را تایید میکند.
علل سرفه شبانه در کودکان
آسم (Asthma)
آسم یکی از شایعترین علل سرفه شبانه است. در این بیماری، مجاری تنفسی کودک دچار التهاب میشوند که میتواند به ایجاد سرفههای خشک و خسخس سینه منجر شود. این علائم به خصوص در شب و هنگام خواب بدتر میشود، چرا که در این زمان ممکن است راههای هوایی بیشتر تحت فشار قرار گیرند و همچنین تغییرات دمایی شب باعث تحریک بیشتر آنها گردد.
ریفلاکس معده به مری (GERD)
در بیماری ریفلاکس، محتویات معده به داخل مری باز میگردند و ممکن است باعث تحریک گلو شوند. این شرایط به ویژه در هنگام خواب بدتر میشود زیرا دراز کشیدن کودک موجب تسهیل بازگشت محتویات معده میشود و تحریک گلو و مجاری تنفسی را افزایش میدهد. سرفه ناشی از GERD معمولاً شبها بدتر میشود و ممکن است با طعم ترش در دهان همراه باشد.
عفونتهای تنفسی (Viral or Bacterial Infections)
عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا برونشیت از دلایل رایج سرفه شبانه هستند. این عفونتها باعث التهاب مجاری تنفسی و تولید مخاط اضافی میشوند که میتواند در هنگام خواب به گلو ریخته و سرفه ایجاد کند. این نوع سرفه ممکن است با علائمی مانند تب، بدن درد و احتقان بینی همراه باشد.
آلرژنها (Allergens)
حساسیتها به گرد و غبار، گرده، حیوانات خانگی یا دیگر آلایندهها میتوانند باعث سرفههای شبانه در کودکان شوند. آلرژنها معمولاً سرفههای خشک و پیوستهای ایجاد میکنند که در شب به دلیل افزایش تماس با آلایندهها یا تغییرات محیطی تشدید میشوند. این سرفهها اغلب با علائمی مانند عطسه و آبریزش بینی همراه هستند.
آلودگی هوا (Environmental Irritants)
آلودگیهای محیطی مانند دود سیگار، مواد شیمیایی یا گرد و غبار میتوانند تحریککنندههایی برای سیستم تنفسی باشند و موجب سرفههای شبانه در کودکان شوند. در هنگام خواب، این تحریکات ممکن است به دلیل تغییرات دمایی و رطوبتی هوا بدتر شوند.
چه موقع برای درمان سرفه کودک به پزشک مراجعه کنیم؟
در هر یک از موارد زیر را همراه با سرفه داشت بهتر است به پزشک مراجعه کنیم:
- به سختی نفس بکشد یا تنگی نفس داشته باشد.
- سریعتر از حالت معمول نفس بکشد.
- لبها ، صورت یا زبانش تیره یا کبود شده باشد.
- تب بالا داشته باشد.به خصوص اگر همراه با سرفه علائمی مثل آبریزش بینی نداشته باشد.
- کوچکتر از ۳ ماه باشد و تب داشته باشد(حتی تب خفیف).
- سرفه خونی داشته باشد.
- علائمی مثل سرگیجه،بیحالی،خشکی دهان،گریه بدون اشک و دفع مدفوع کمتر از حالت نرمال داشته باشد که همه اینها نشانه کم آبی بدن کودک است.
- بیشتر از ۲ هفته سرفه داشته باشد.
- اگر هنگام غذا خوردن یا بلعیدن اجسام خارجی احساس سرفه به کودک دست دهد
درمانهای خانگی سرفه کودکان
درمان سرفه در کودکان بستگی به عامل ایجاد کننده آن دارد. اقداماتی که در منزل میتوانیم برای کودکمان انجام دهیم تا به درمان آن کمک کند شامل موارد زیر است:
- مصرف مایعات گرم
- استفاده از دستگاه بخور
- تنفس در بخار آب گرم
- استفاده از محلول سالین مثل اسپری بینی سدیم کلراید
- مصرف مقدار مناسب عسل در کودکان بالای یک سال
- خواب و استراحت کافی
منابع
اخبار و مقالات مرتبط
-
سرفه در شب کودکان چرا خواب رامختل میکند؟و راهکارهای مقابله با آن چیست؟
سرفه در کودکان میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونتهای ویروسی و باکتریایی، آلرژیها، آسم، عوامل محیطی و ریفلاکس معده به مری باشد. عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی شایعترین علت سرفه هستند، در حالی که آسم معمولاً با سرفههای شبانه همراه است. تشخیص دقیق علت سرفه برای انتخاب درمان مناسب ضروری است و در صورت ادامهدار بودن سرفه، باید به پزشک مراجعه کرد. -
تاثیرات روانی زگیلهای پوستی و رویکردهای درمانی بهبود کیفیت زندگی
زگیلهای پوستی میتوانند تأثیرات روانی منفی زیادی بر افراد بگذارند، از جمله کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی، به ویژه زمانی که در نواحی قابل مشاهده بدن ظاهر شوند. این مشکلات روانی میتوانند به انزوا اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی منجر شوند. درمانهای مؤثر و بدون عوارض جانبی مانند استفاده از محصولات گیاهی و طبیعی میتوانند علاوه بر بهبود وضعیت فیزیکی، به کاهش اثرات روانی زگیلها کمک کرده و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشند. انتخاب روشهای درمانی مناسب به فرد کمک میکند تا نه تنها از شر زگیلها رهایی یابد، بلکه به روان خود نیز آرامش بخشد. -
سرفه؛ علائم، دلایل و درمان آن در کودکان
سرفه در کودکان میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونتهای ویروسی و باکتریایی، آلرژیها، آسم، عوامل محیطی و ریفلاکس معده به مری باشد. عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی شایعترین علت سرفه هستند، در حالی که آسم معمولاً با سرفههای شبانه همراه است. تشخیص دقیق علت سرفه برای انتخاب درمان مناسب ضروری است و در صورت ادامهدار بودن سرفه، باید به پزشک مراجعه کرد. -
روش های موثر درمان شب ادراری کودکان: از داروها تا راهکارهای خانگی
شب ادراری یکی از مشکلات شایع در کودکان است که میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونتهای ادراری، دیابت و مشکلات روانی باشد. درمانهای متنوعی از جمله داروهای خاص، درمانهای خانگی و داروهای گیاهی با استفاده از گیاهان دارویی مانند آویشن، ختمی، دماسب برای کاهش این مشکل پیشنهاد شده است.