-
زردی چیست؟ هر آنچه در خصوص زردی باید بدانید!
از جمله بیماری های شایعی که ممکن است در زمان تولد نوزاد ظاهر شود و نگرانی والدین را در پی داشته باشد، زردی نوزاد است. عدم درمان زردی می تواند عواقب شدیدی داشته باشد. لذا این بیماری باید سریعا تشخیص داده شده و درمان شود.
زردی نوزاد حالتی است که در آن بیلیروبین، مادهای زردرنگ که در نتیجه تجزیه هموگلوبین ایجاد میشود، در خون افزایش یافته و موجب تغییر رنگ پوست و ملتحمه چشم به زردی میشود (زردی چشم؛ چه عواملی باعث زرد شدن چشم میشود؟). افزایش بیلیروبین معمولاً به دلیل نارس بودن عملکرد کبد در نوزادان ایجاد میشود که هنوز توانایی کامل برای حذف بیلیروبین از خون را ندارد.
دلایل، انواع و روشهای درمان زردی نوزادا
زردی چیست؟
یرقان (Jaundice) یا زردی یکی از شایعترین شرایط نوزادان در روزهای اولیه پس از تولد است که بهصورت تغییر رنگ پوست و چشمها به زردی دیده میشود. این وضعیت معمولاً به دلیل افزایش سطح بیلیروبین در خون رخ میدهد. اگرچه در اغلب موارد فیزیولوژیک و خودمحدود شونده است، اما گاهی میتواند نشانهای از بیماریهای جدیتر باشد و نیازمند مداخلات درمانی جدی باشد.
انواع زردی
- فیزیولوژیک: شایعترین نوع بوده که اغلب در روز دوم تا چهارم تولد ظاهر شده و طی ۱۰-۱۴ روز بدون درمان خاصی برطرف میشود. (زردی فیزیولوژیک)
- پاتولوژیک: زمانی که سطح بیلیروبین خیلی سریع یا خیلی زیاد بالا میرود. معمولاً در ۲۴ ساعت اول تولد شروع میشود و نیاز به درمان سریع دارد.
- ناشی از شیر مادر: ممکن است به علت وجود برخی ترکیبات در شیر مادر باشد که بازجذب بیلیروبین از روده را افزایش میدهند. (زردی ناشی از شیر مادر)
- ناشی از شیردهی ناکافی: کاهش دریافت شیر و در نتیجه کاهش دفع بیلیروبین از بدن باعث این بیماری میشود.
علل زردی
- نارس بودن نوزاد و کبد نابالغ
- ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد (مثلاً Rh یا ABO)
- کبودی و خونمردگی هنگام زایمان
- عفونتهای نوزادی
- کمکاری تیروئید مادرزادی
- بیماریهای متابولیک مادرزادی
عوارض زردی
اگر این بیماری شدید و درماننشده باقی بماند، میتواند منجر به آسیب مغزی دائمی به نام کرنیکتروس (kernicterus) شود که با علائمی چون عقبماندگی ذهنی، فلج مغزی، اختلال شنوایی و حرکتی همراه است.
درمان زردی
- فتوتراپی (نوردرمانی): رایجترین روش درمان این بیماری با استفاده از نور آبی مخصوص است که بیلیروبین غیرمستقیم را به نوع قابل دفع از طریق ادرار و مدفوع تبدیل میکند. (فتوتراپی، مزایا و معایب آن)
- تعویض خون: در موارد شدید و تهدیدکننده جان نوزاد، تعویض کامل خون برای کاهش سریع بیلیروبین انجام میشود.(تعویض خون )
- فنوباربیتال: بهعنوان دارویی که فعالیت آنزیمی کبد را افزایش میدهد، گاهی در نوزادان بهویژه نارس استفاده میشود.
- IVIG (ایمونوگلوبولین وریدی): در موارد ناشی از ناسازگاری خونی برای کاهش همولیز و تولید بیلیروبین بهکار میرود.
درمانهای گیاهی زردی
طب سنتی ایرانی در کنار طب مدرن، رویکردهای مختلفی برای مدیریت این بیماری دارد. یکی از مهمترین گیاهان مورد استفاده، شیرخشت (manna of Alhagi) است.
آیا شیرخشت برای نوزاد ضرر دارد؟ تمام آنچه باید درمورد شیرحشت بدانید
مطالعات بالینی نشان دادهاند که شیرخشت میتواند در کاهش سطح بیلیروبین مؤثر باشد، در حالیکه بسیاری از گیاهان دیگر مانند گل ختمی، خارمریم، یا کاسنی هنوز شواهد علمی کافی برای اثربخشی در درمان ندارند. شیرخشت بهدلیل اثرات ملین ملایم، بدون نفخ و محرک دفع بیلیروبین از راه روده، نسبت به بسیاری از ترکیبات دیگر کمعارضهتر و مؤثرتر است.
راهکار های درمان سنتی زردی نوزاد
معرفی نئوناستر (®Neoneaster)
نئوناستر، محصول شرکت آرام پیشداد ارس آزما، فرمولاسیونی نوین، ایمن و علمی بر پایه شیرخشت باکیفیت است که بهطور خاص برای کمک به کاهش این مورد در نوزاد طراحی شده است. این محصول فاقد مواد نگهدارنده، رنگ مصنوعی، لاکتوز و گلوتن بوده و مصرف آن در کنار تغذیه مناسب و تحت نظر پزشک میتواند باعث کاهش سریعتر بیلیروبین و کاهش نیاز به فتوتراپی شود.
مزایای نئوناستر
- بر پایه شیرخشت با شواهد علمی اثربخشی
- فرمولاسیون ایمن برای نوزادان
- تولید تحت شرایط استاندارد دارویی
- مکمل درمان در کنار روشهای پزشکی
جمعبندی
زردی نوزادان اگرچه اغلب خودمحدودشونده و فیزیولوژیک است، اما در برخی موارد ممکن است به مداخلات درمانی نیاز داشته باشد. شناخت علائم، تشخیص بهموقع و انتخاب درمان مناسب اهمیت زیادی در پیشگیری از عوارض جدی مانند کرنیکتروس دارد. در این میان، استفاده از درمانهای گیاهی ایمن مانند شیرخشت در قالب محصولاتی علمی و استاندارد مانند نئوناستر® میتواند نقش مؤثری در کمک به درمان ایفا کند. نئوناستر با بهرهگیری از خواص شیرخشت و حذف مواد حساسیتزا، مکملی ایمن و مؤثر در مدیریت زردی نوزادان است.
محقق و داروساز