فتوتراپی، مزایا و معایب آن
فتوتراپی معمولترین درمان پزشکی برای زردی در نوزادان است. این روش شامل قرار دادن پوست نوزاد در معرض نور آبی است که در نتیجه بیلیروبین را به قسمتهایی تجزیه میکند که راحتتر از طریق مدفوع و ادرار از بین میرود. درمان با فتوتراپی شامل استفاده از نورهای آبی خاص مانند دیودهای ساطع کننده نور آبی (LED) است و تقریباً موثر است.
فتوتراپی معمولاً در بیمارستان انجام میشود، اما در موارد خاص، در صورتی که نوزاد سالم باشد و خطر عوارض کم داشته باشد، میتوان آن را در خانه نیز انجام داد.
نوزادانی که تحت فتوتراپی قرار میگیرند باید تا حد امکان اغلب پوست در معرض نور قرار گیرد. نوزادان معمولاً در یک محفظه باز یا گرم کننده، برهنه هستند (یا فقط پوشک میپوشند). اما برای محافظت از چشمها از چسبهای چشمی استفاده میکنند (تصویر 1). نکته قابل توجه و مهمی است که لامپها گرمای بیش از حد تولید نکنند که در صورت رعایت نکردن، میتواند پوست نوزاد را بسوزاند. در برخی موسسات از پتوهای فتوتراپی استفاده میشود (تصویر 2). فتوتراپی باید مداوم باشد و فقط برای تغذیه نوزاد وقفه داشته باشد.
تصویر 1
تصویر 2
در زمان قدیم تصور میشد که قرار گرفتن در معرض نور خورشید مفید است، اما در حال حاضر به دلیل خطر آفتاب سوختگی توصیه نمیشود. آفتاب سوختگی با نورهای مورد استفاده در فتوتراپی در صورت استفاده صحیح اتفاق نمیافتد.
زمانی که سطح بیلی روبین به سطح مطلوب و ایمن کاهش یابد، فتوتراپی متوقف میشود. ممکن است نوزادان پس از اتمام فتوتراپی همچنان زرد به نظر برسند. سطوح بیلی روبین ممکن است 18 تا 24 ساعت پس از قطع فتوتراپی دوباره به حالت اول بازگردد، که نیاز به درمان بیشتری دارد.
عوارض جانبی فوتوتراپی چیست؟
فتوتراپی معمولا بیخطر است، اما میتواند عوارض جانبی موقتی از جمله بثورات پوستی و اسهال داشته باشد. اگر شیرخوار به اندازه کافی شیر مادر یا شیر خشک دریافت نکند، تب و دهیدراته شدن نوزاد (از دست دادن آب بدن) ممکن است رخ دهد. بنابراین رنگ پوست، دمای بدن و تعداد پوشک خیس نوزاد به دقت کنترل میشود.
به ندرت، برخی از نوزادان به سندرم “بچه برنز”، تغییر رنگ پوست و ادرار تیره و قهوه ای مایل به خاکستری مبتلا میشوند. سندرم نوزاد برنز مضر نیست و پس از چند هفته به تدریج بدون درمان برطرف میشود.
نکات قابل توجه والدین در رابطه با فوتوتراپی!
برای نوزادانی که فتوتراپی میشوند نوشیدن مایعات کافی (شیر مادر یا مکمل) مهم است زیرا بیلی روبین از طریق ادرار و مدفوع دفع میشود. در طول فتوتراپی باید تغذیه با شیر مادر یا شیشه شیر ادامه یابد. در برخی از نوزادان با کم آبی شدید، مایعات داخل وریدی ممکن است ضروری باشد.
نوزادانی که قادر به مصرف کافی شیر مادر نیستند، کاهش وزن آنها بیش از حد است، یا دچار کم آبی هستند، ممکن است به شیر مادر دوشیده اضافی یا سایر مکملهای شیر نیاز داشته باشند. مادرانی که مکمل مصرف میکنند باید به شیردهی یا پمپاژ برای حفظ شیر خود ادامه دهند.
در مورد دادن شیر خشک به نوزادانی که انحصاراً با شیر مادر تغذیه میشوند، اختلاف نظر وجود دارد. والدین باید این مسائل را با پزشک نوزاد خود در میان بگذارند.
سازمان های زیر نیز اطلاعات قابل اعتمادی را ارائه می دهند.
●کتابخانه ملی پزشکی
(www.nlm.nih.gov)
●آکادمی اطفال آمریکا
(www.healthychildren.org)
●والدین نوزادان و کودکان مبتلا به کرنیکتروس
(www.pickonline.org)
●مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها
(www.cdc.gov)
●آکادمی پزشکی شیردهی
(www.bfmed.org)