-
زردی سفید: تفاوت‌ها، علل، انواع و درمان زردی سفید
زردی از جمله بیماری‌های شایع نوزادی است که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی برگشت ناپذیر شود. به همین دلیل زردی باید سریعا تشخیص داده شده و درمان شود.
زردی یا یرقان (Jaundice) یکی از شایع‌ترین مشکلات نوزادان در روزهای اولیه تولد است. این عارضه در اغلب موارد موقتی و خوش‌خیم است، اما در برخی موارد خاص نیاز به پیگیری جدی دارد. یکی از اصطلاحات نسبتاً ناشناخته در میان والدین «زردی سفید» است که باعث سردرگمی در تشخیص و درمان می‌شود. در این مقاله، به تعریف دقیق زردی و زردی سفید، تفاوت‌های آنها، انواع زردی، روش‌های درمانی (مخصوصاً درمان گیاهی با شیرخشت) و عوارض احتمالی زردی پرداخته می‌شود.
زردی نوزادان: دلایل، انواع و روش‌های درمان زردی نوزادان
زردی سفید چیست؟
این بیماری یک اصطلاح عامیانه است که معمولاً برای اشاره به نوعی زردی خفیف و بدون علائم جدی به کار می‌رود، به‌ویژه زمانی که رنگ پوست تغییر زیادی نکرده و بیشتر در مخاط یا قسمت‌های خاصی از صورت دیده می‌شود. از نظر علمی، این واژه به صورت رسمی در متون پزشکی وجود ندارد، اما در میان والدین و برخی پزشکان سنتی رایج است.
در واقع، زردی سفید معمولاً به نوعی از زردی غیرخطرناک و فیزیولوژیک در نوزادان اشاره دارد که نیاز به درمان‌های تهاجمی ندارد و با گذر زمان بهبود می‌یابد. این حالت بیشتر در نوزادانی دیده می‌شود که فقط تغییر رنگ جزئی در نواحی خاصی از بدن دارند و اغلب سطح بیلی‌روبین آنها پایین است.
تفاوت زردی و زردی سفید
زردی و زردی سفید هر دو به تغییر رنگ پوست یا صلبیه چشم در نوزادان اشاره دارند، اما از نظر شدت، علت و نیاز به درمان با یکدیگر تفاوت دارند. «زردی» به‌طور کلی به افزایش سطح بیلی‌روبین خون اطلاق می‌شود که در نتیجه آن، رنگ زرد در پوست، چشم‌ها و مخاط بدن ظاهر می‌شود. این وضعیت می‌تواند فیزیولوژیک و بی‌خطر باشد یا به دلایل پاتولوژیک و خطرناک ایجاد شود. در مقابل، اصطلاح «زردی سفید» بیشتر یک اصطلاح عامیانه است که به نوع خفیف و اغلب بی‌خطر اشاره دارد. حالتی که ممکن است تغییر رنگ بسیار کم باشد و تنها در ناحیه صورت یا چشم‌ها دیده شود، بدون آنکه بیلی‌روبین به سطوح نگران‌کننده برسد یا علائم عمومی دیگری در نوزاد ظاهر گردد.
در زردی واقعی، شدت رنگ زرد معمولاً بیشتر است، به‌ویژه زمانی که سطح بیلی‌روبین از حدود ۱۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر فراتر رود. در این حالت ممکن است نوزاد دچار علائمی مانند بی‌حالی، کاهش اشتها، خواب‌آلودگی بیش‌از‌حد یا حتی کاهش وزن شود. اما در زردی سفید، علائم سیستمیک وجود ندارد، سطح بیلی‌روبین معمولاً در محدوده طبیعی یا نزدیک به مرز فیزیولوژیک است، و تغییر رنگ غالباً با گذشت زمان و بدون نیاز به درمان‌های پزشکی خاص (مانند نوردرمانی) بهبود می‌یابد.
درمان زردی سفید
همچنین از نظر رویکرد درمانی نیز تفاوت میان این دو مهم است. در حالی که حالت شدید ممکن است نیاز به مداخله فوری پزشکی داشته باشد، زردی سفید معمولاً با رعایت تغذیه منظم، افزایش دفعات شیردهی، و در برخی موارد استفاده از درمان‌های گیاهی بی‌خطر مانند شیرخشت، به شکل طبیعی کاهش می‌یابد. البته تأکید می‌شود که حتی در صورت خفیف نیز ارزیابی سطح بیلی‌روبین توسط پزشک ضروری است تا از تشخیص اشتباه و نادیده گرفتن این مورد ناشی از پاتولوژیک جلوگیری شود.
در مجموع، می‌توان گفت زردی سفید نوعی ملایم و گذرا است که معمولاً نگران‌کننده نیست، اما در مفهوم کلی ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد که نیازمند بررسی و درمان دقیق‌تر است.
جمع‌بندی
زردی یکی از مسائل رایج دوران نوزادی است که در بیشتر موارد بدون مشکل خاصی برطرف می‌شود. اما آگاهی از انواع آن، از جمله زردی سفید، و تفاوت‌های آن با نوع پاتولوژیک برای والدین ضروری است. درمان‌های متنوعی برای این مورد وجود دارد که از روش‌های پزشکی مانند نوردرمانی گرفته تا درمان‌های گیاهی مثل شیرخشت را در برمی‌گیرد. درمان‌های گیاهی با توجه به ایمنی بیشتر خود می‌توانند انتخاب مناسب تری باشند. در این میان می‌توان به قطره نئوناستر شرکت آرام پیشداد ارس آزما اشاره کرد که با فرمولاسیون نوین و کنترل کیفیت به سزای خود جهت درمان این بیماری بسیار مناسب است. با مراقبت کافی و نظارت پزشکی، می‌توان از بروز عوارض جدی پیشگیری کرد و سلامت نوزاد را تضمین نمود. در ادامه به توضیح کامل‌تر زردی و درمان‌های آن می‌پردازیم.
نئوناستر (NEONEASTER): شیوه نوین درمان زردی نوزادان
زردی چیست؟
زردی، یک اختلال بالینی است که در آن پوست، صلبیه چشم (قسمت سفید چشم)، و مخاط بدن به رنگ زرد درمی‌آید. علت این تغییر رنگ افزایش سطح بیلی‌روبین (Bilirubin) در خون است. بیلی‌روبین یک ماده زردرنگ است که از تخریب گلبول‌های قرمز قدیمی تولید می‌شود. در حالت عادی، کبد آن را پردازش کرده و از بدن دفع می‌کند؛ اما در نوزادان، به‌دلیل نارس بودن عملکرد کبد، ممکن است این فرایند به‌درستی انجام نشود.
انواع زردی نوزادان
این بیماری در نوزادان بر اساس زمان بروز، علت و شدت آن به چند دسته تقسیم می‌شود:
فیزیولوژیک
- شایع‌ترین نوع.
- در ۶۰٪ نوزادان ترم و ۸۰٪ نوزادان نارس دیده می‌شود.
- از روز دوم یا سوم تولد ظاهر شده و تا روز ۱۰–۱۴ بهبود می‌یابد.
- نیاز به درمان خاصی ندارد.
زردی فیزیولوژیک؛ شایع‌ترین نوع زردی نوزادان
پاتولوژیک
- در ۲۴ ساعت اول تولد ظاهر می‌شود.
- ممکن است سریع پیشرفت کرده و سطح بیلی‌روبین بسیار بالا رود.
- ممکن است به دلایلی مانند ناسازگاری گروه خونی، عفونت، مشکلات کبدی یا همولیز باشد.
زردی ناشی از شیر مادر
- به دلیل وجود مواد خاصی در شیر مادر که جذب بیلی‌روبین را افزایش می‌دهد.
- ممکن است تا هفته‌ها ادامه داشته باشد، اما معمولاً بدون عارضه است.
تغذیه ناکافی
- در نوزادانی دیده می‌شود که شیر کافی دریافت نمی‌کنند.
- کم‌آبی و کم‌وزنی می‌تواند سطح بیلی‌روبین را افزایش دهد.
درمان زردی نوزاد
درمان‌های رایج پزشکی
- فتوتراپی (نوردرمانی): رایج‌ترین روش درمان این بیماری شدید(فتوتراپی، مزایا و معایب آن)
- تعویض خون: در موارد شدید که سطح بیلی‌روبین بسیار بالا باشد.
- افزایش تغذیه: تغذیه‌ی مکرر با شیر مادر برای دفع بهتر بیلی‌روبین از طریق مدفوع.
انواع روش های درمان زردی نوزاد
درمان سنتی و گیاهی با شیرخشت
راهکار های درمان سنتی زردی نوزاد
شیرخشت یکی از گیاهان دارویی شناخته‌شده در طب سنتی ایران است که به‌صورت شربت یا محلول برای درمان هر نوع بیماری از جمله زردی سفید به نوزاد داده می‌شود. مزایای آن عبارتند از:
آیا شیرخشت برای نوزاد ضرر دارد؟ تمام آنچه باید درمورد شیرحشت بدانید
- افزایش حرکات روده: باعث افزایش دفع بیلی‌روبین از راه مدفوع می‌شود.
- اثرات ملین ملایم: بدون عوارض جدی برای نوزاد.
آشنایی با نحوه تشکیل، ترکیبات و مکانیسم اثر شیرخشت
توجه: استفاده از شیرخشت باید تحت نظر پزشک متخصص اطفال یا پزشک طب سنتی انجام شود تا از دوز صحیح و ایمنی آن اطمینان حاصل گردد.
قطره شیرخشت برای درمان زردی بچه ضرر دارد یا خیر
در ایران قطره نئوناستر شرکت آرام پیشداد ارس آزما با فرمولاسیون و کیفیتی منحصر به فرد مخصوص درمان این بیماری نوزادان طراحی شده و نتایج بسیار مثبتی از خود نشان داده است. جهت خرید نئوناستر می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید.
عوارض عدم درمان زردی
اگر این بیماری حتی از نوع زردی سفید به‌درستی تشخیص داده نشده یا درمان نگردد، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، به‌ویژه در نوزادان با این وضعیت ناشی از پاتولوژیک:
عوارض زردی نوزادان: بی توجهی به درمان به موقع زردی نوزاد چه عواقبی دارد ؟
۱. کرنیکتروس (Kernicterus)
- اختلال مغزی ناشی از نفوذ بیلی‌روبین به بافت مغز.
- علائم: سفتی عضلات، عقب‌ماندگی ذهنی، مشکلات شنوایی و حرکتی.
- غیرقابل برگشت و شدیداً آسیب‌زا.
۲. نارسایی‌های کبدی
- در نوزادانی که زردی‌شان ناشی از مشکلات کبدی باشد.
۳. کاهش اشتها و وزن
- بی‌حالی، خواب‌آلودگی و ضعف عمومی ناشی از افزایش بیلی‌روبین.
۴. افزایش خطر کم‌آبی
- در نوزادانی که به علت بی‌حالی، شیر کافی دریافت نمی‌کنند.
نکات مهم برای والدین
- جهت تشخیص زردی سفید رنگ پوست و صلبیه چشم نوزاد را هر روز بررسی کنید.
- در صورت مشاهده‌ی بیماری در ۲۴ ساعت اول تولد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- اگر بیماری بیش از ۱۴ روز ادامه داشت یا نوزاد بی‌حال و کم‌اشتها بود، حتماً ارزیابی تخصصی لازم است.
- استفاده از داروهای گیاهی مثل شیرخشت فقط تحت نظر پزشک توصیه می‌شود.
محقق و داروساز