-
سرطان رحم: نقش ویروس پاپیلومای انسانی (زگیل؛HPV) در سرطان رحم و درمان آن
امروزه سرطان از جمله بیماری هایی است که افراد زیادی را قربانی خود می کند و تلاش برای درمان آن همچنان همچنان ادامه دارد. سرطان رحم یکی از سرطان های شایع در خانم ها میباشد که میتواند بدخیم شده و زندگی فرد را تهدید کند. این در حالی است که پیشگیری و درمان به موقع آن میتوان احتمال بهبودی بیماری را به همراه داشته باشد. یکی از دلایلی که احتمال وقوع سرطان رحم را افزایش میدهد ابتلا به بیماری های عفونی مانند زگیل یا HPV میباشد. از این رو تلاش برای درمان این بیماری میتواند از وقوع سرطان رحم جلوگیری کند.
سرطان رحم زمانی پیش میآید که سلولهای دهانه رحم به علت جهش در ژن، حالت غیرعادی پیدا میکنند و به صورت کنترل نشده ای تکثیر میشوند. یکی از علل ابتلا به این بیماری ویروس پاپیلومای انسانی (زگیل؛HPV) میباشد (زگیل تناسلی: علل، عواقب، تشخیص، پیشگیری و درمان زگیل تناسلی). عدم تشخیص یا درمان به موقع زگیل زندگی شخص را تهدید خواهد کرد. آزمایشات متداول پاپ اسمیر (تشخیص ابتلا به ویروس HPV از تست پاپ اسمیر)، آزمایش ویروس HPVو واکسیناسیون HPV پیشگیری از سرطان دهانه رحم را آسان نموده اند. آگاهی از علائم سرطان دهانه رحم، به تشخیص زودرس، و درمان به موقع آن کمک میکند.

زگیل چیست؟
زگیل (Wart) نوعی رشد غیرطبیعی و خوشخیم پوست است که بهدلیل عفونت با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV – Human Papillomavirus) ایجاد میشود (زگیل: انواع، خطرات، تشخیص، پیشگیری و موثرترین روش های درمان زگیل). این ویروس از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده یا اشیای آلوده منتقل میشود. زگیلها بسته به نوع HPV، ممکن است در قسمتهای مختلف بدن ظاهر شوند: زگیلهای معمولی، زگیل کف پا، زگیلهای صاف، و زگیلهای تناسلی (انواع زگیل پوستی: علل، راههای انتقال و روشهای درمان). زگیلهای تناسلی معمولاً در ناحیه تناسلی، مقعد و اطراف آن ظاهر شده و از طریق تماس جنسی منتقل میشوند.
نقش زگیل در سرطان دهانه رحم و مکانیسم آن
زگیلهای تناسلی ناشی از انواع پرخطر ویروس HPV (بهویژه نوع 16 و 18) ارتباط مستقیم با سرطان دهانه رحم (Cervical cancer) دارند. مکانیسم ایجاد سرطان به این صورت است:
- نفوذ ویروس HPV به سلولهای پوششی دهانه رحم و ورود DNA ویروس به ژنوم سلول میزبان.
- بیان پروتئینهای E6 و E7 توسط ویروس که عملکرد دو پروتئین مهم کنترلکننده چرخه سلولی در انسان (p53 و Rb) را مهار میکنند.
- از بین رفتن کنترل تقسیم سلولی، افزایش تکثیر غیرقابلکنترل سلولها و ایجاد تغییرات پیشسرطانی (CIN) و در نهایت سرطان دهانه رحم.
این فرآیند معمولاً سالها زمان میبرد و در اکثر موارد، بدن ویروس را پاکسازی میکند؛ اما در برخی زنان، عفونت مزمن باقی میماند و خطر سرطان افزایش مییابد.
پیشگیری از زگیل
- واکسیناسیون علیه HPV: واکسنهایی مانند گارداسیل (Gardasil) و سرواریکس (Cervarix) برای پیشگیری از انواع پرخطر HPV مؤثر هستند (پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی با واکسن).
- رعایت بهداشت جنسی: استفاده از کاندوم و پرهیز از شرکای جنسی متعدد.
- خودداری از تماس مستقیم با زگیلهای دیگران و استفاده نکردن از وسایل شخصی مشترک.
- تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب، کاهش استرس و درمان بیماریهای زمینهای.
درمان زگیل
روش های مختلف درمان زگیل پوستی
درمانهای رایج پزشکی در زگیل
- داروهای موضعی: مانند اسید سالیسیلیک، پودوفیلوکس (Podofilox)، ایمیکیمود (Imiquimod) و تریکلرواستیک اسید (TCA).
- کرایوتراپی (سرمادرمانی): منجمد کردن زگیل با نیتروژن مایع.
- الکتروکوتر یا لیزر درمانی: تخریب زگیل با جریان الکتریکی یا اشعه لیزر.
- برداشتن جراحی: در موارد بزرگ یا مقاوم به درمان.
درمان زگیل: روشهای دارویی، تهاجمی و گیاهی
درمانهای گیاهی زگیل
در طب سنتی و طب مکمل، برخی گیاهان خاص برای درمان زگیلها مؤثر گزارش شدهاند:
- برگ درخت نخل (Saw Palmetto): این گیاه با اثر ضدویروسی و ضدالتهابی خود، بهویژه در زگیلهای تناسلی، در طب گیاهی بهعنوان مکمل در کنار درمانهای اصلی استفاده میشود.
- شیتاکه (هگزایم): تقویت سیستم ایمنی و از بردن عفونت ها.
- روغن درخت چای (Tea Tree Oil): اثر آنتیویروسی و ضدقارچی.
در میان این درمانها، اثربخشی برگ درخت نخل به اثبات رسیده است. پماد وارت اُوِر، حاوی عصاره برگ درخت نخل بوده و حاوی ترکیبات ضدویروسی مؤثری است. اثربخشی این پماد در 2 کارآزمایی بالینی در مرکز پوست و جزام دانشگاه تهران به اثبات رسیده است. در این مطالعات این پماد منجر به از بین بردن کامل زگیل در بیش از 68 درصد بیماران شده است. لازم به ذکر است این پماد مخصوص زگیل پوستی خارجی بوده و برای استفاده جهت درمان زگیل های تناسلی میبایست با پزشک متخصص مشورت شود.
درمان های گیاهی زگیل؛ زگیل، انواع، شیوع و درمان های گیاهی موثر در بهبود زگیل

نتیجهگیری
زگیل، بهویژه زگیل تناسلی، یکی از عفونتهای شایع ویروسی ناشی از ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) است که میتواند پیامدهای مهمی برای سلامت فرد بهویژه در زنان داشته باشد. زگیلهای تناسلی مرتبط با انواع پرخطر HPV، نقش مهمی در بروز سرطان دهانه رحم ایفا میکنند، بهویژه از طریق بیان پروتئینهایی که چرخه طبیعی تقسیم سلولی را مختل میکنند. ازاینرو، پیشگیری از زگیل نهتنها در کنترل عفونت، بلکه در پیشگیری از سرطانهای وابسته به HPV نیز اهمیت حیاتی دارد. استفاده از واکسیناسیون گسترده، آموزش جنسی سالم، رعایت بهداشت فردی و تقویت سیستم ایمنی از ارکان اصلی پیشگیری مؤثر بهشمار میروند.
همچنین درمان زگیل با استفاده از روشهای دارویی، جراحی و مکملهای گیاهی مانند پماد وارت اُوِر میتواند به کاهش بار بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. لازم به ذکر است این پماد مخصوص زگیل پوستی خارجی بوده و برای استفاده جهت درمان زگیل های تناسلی میبایست با پزشک متخصص مشورت شود. ترکیب درمانهای مدرن با رویکردهای طبیعی و گیاهمحور مانند پماد وارت اُوِر، میتواند راهکاری جامع و مؤثر در مدیریت این بیماری شایع و گاه مزمن باشد. استفاده از پماد وارت اُوِر شرکت آرام پیشداد ارس آزما به دلیل از بین بردن کامل زگیلها و جلوگیری از عود مجدد آنها، راهکاری مطمئن و مؤثر برای درمان زگیل به شمار میآید. از این پماد میتوان در کنار سایر درمانها و جهت جلوگیری از عود و بازگشت مجدد بیماری استفاده کرد. در ادامه به کلیات سرطان رحم میپردازیم.
شیوع سرطان رحم
سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در زنان است. در سال ۲۰۱۲ حدود ۵۳۰۰۰۰ مورد جدید سرطان دهانه رحم در سراسر جهان ثبت شد. سالانه حدود ۲۷۰۰۰۰ مرگ و میر ناشی از این بیماری است که حدود ۷.۵ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان زنان را شامل می شود. به عنوان مثال، در انگلستان، سالانه بیش از ۳۰۰۰ زن به سرطان رحم مبتلا میشوند. با این حال، اکثر بیماران مبتلا به این بیماری، یعنی ۸۵ درصد، از کشورهای کمتر توسعه یافته هستند. میزان مرگ و میر جهانی برای سرطان دهانه رحم بالا و ۵۲ درصد است.
انواع سرطان رحم
انواع مختلفی از سرطان دهانه رحم وجود دارد که بر انواع سلول های دهانه رحم تأثیر میگذارد. شایعترین انواع آن سرطان سلول سنگفرشی دهانه رحم، آدنوکارسینوما و کارسینوم آدنوسکواموس است. به طور کلی انواع سرطان رحم به موارد زیر تقسیم بندی می شوند:
- سرطان دهانه رحم سلول سنگفرشی
- آدنوکارسینوم
- کارسینوم ادنواسکواموس
- سرطان سلولهای کوچک دهانه رحم
- تومورهای مخاطی
- لنفوم و سارکوم
علائم سرطان رحم
سرطان های خفیف معمولاً علائمی ندارند. با پیشرفت سزطان علائم آن نیز واضح تر میشود. بدین ترتیب میبایست غربالگری از این جهت به طور منظم انجام گردد. شایعترین علائم سرطان دهانه رحم عبارتاند از:
- خونریزی غیرمعمول واژینال
- درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی
- ترشحات بد بو واژن
- درد کمر یا لگن
از علائم غیر اختصاصی تر میتوان به موارد زیر اشاره کرد. این علائم لزوما نشان دهنده سرطان رحم نیست و ممکن است به دلیل بیماری های دیگری نظیر دیابت باشد اما در سرطان رحم نیز محتمل هستند:
- مواجهه با مشکل در حین ادرار یا دفع مدفوع
- ادرار بیشتر از حد عادی
- ورم کردن یک یا هر دو پا
- خستگی
- بی اشتهایی
- کاهش وزن

علل سرطان رحم
دلیل اصلی سرطان رحم مشخص نیست؛ با اینحال عواملی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. عدم تعادل هورمونی، بهویژه افزایش استروژن، یکی از مهمترین عوامل خطر سرطان دهانه رحم است. عواملی مانند چاقی، دیابت، درمانهای هورمونی (مثل تاموکسیفن) و مصرف داروی DES با افزایش سطح استروژن و اختلالات رشدی مرتبطاند. همچنین ویروس HPV، سیگار، عفونتهای مقاربتی، ضعف سیستم ایمنی و مصرف طولانیمدت قرصهای ضدبارداری، همگی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند. پیشگیری از این سرطان با تقویت سیستم ایمنی، غربالگری، و رعایت بهداشت جنسی امکانپذیر است.

منابع
- https://www.mayoclinic.org/
- http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs380/en/
- http://www.jostrust.org.uk/about-cervical-cancer/the-cervix
- https://www.nhs.uk/conditions/cervical-cancer/treatment/
- https://www.cancer.gov/types/cervical/treatment
- https://www.gov.uk/drug-safety-update/hormonal-contraceptives-cervical-cancer
نویسنده
محقق و داروساز